Copyright 2017 Studio Futuroma

Back
YULHMA VIRGINIA BALDERAS ORTIZ > VIDEO & GALLERY  > Ustavni Sud Crne Gore (Intervju presjednice Ustavnog suda Crne Gore, Desanke Lopičić, za RTCG): Ustavni Sud.

Ustavni Sud Crne Gore (Intervju presjednice Ustavnog suda Crne Gore, Desanke Lopičić, za RTCG): Ustavni Sud.

Nadležnost Ustavnog suda je u cjelini ustavna materija, što znači da je propisana samim Ustavom, a ne aktima niže pravne snage. U okviru svoje nadležnosti, Ustavni sud rješava sve oblike “narušavanja” Ustava, a među njima se nalaze i ustavnopravni sporovi koji nijesu tipični “ustavni sporovi”. Utvrđena nadležnost Ustavnog suda Crne Gore čini da on ima izuzetno značajnu ulogu u procesima izgradnje Crne Gore kao nezavisne, demokratske, ekološke i države socijalne pravde. Takođe, nadležnost Ustavnog suda ogleda se i u utemeljivanju evropskih vrijednosti u domaći pravni poredak, a prije svega na težnji  da se država zasniva i izgrađuje na principu vladavine prava. Time Ustavni sud dobija izuzetno značajnu, a istovremeo vrlo tešku i odgovornu ulogu u obezbjeđivanju progresa Crne Gore kao države.
Ustavni sud Crne Gore spada među sudove sa širokim i raznovrsnim nadležnostima. Sprovodi tzv. apstraktnu kontrolu zakona, koje donosi crnogorski Parlament i može da stavi van snage zakon ili njegove pojedine odredbe, za koje utvrdi da nijesu u saglasnosti sa Ustavom i potvrđenim i objavljenim međunarodnim ugovorima. Ustavni sud takođe, vrši apstraktnu kontrolu drugih propisa i opštih akata. Odlučuje o ustavnosti i zakonitosti propisa koje donosi izvršna vlast, organi javne uprave i lokalne samouprave. Sud može ukinuti te propise ili pojedine odredbe ukoliko utvrdi da su neustavne ili nezakonite. Takođe, sprovodi konkretnu kontrolu pojedinačnih pravnih akata i štiti ljudska prava i osnovne slobode u postupku koji se pokreće ustavnom žalbom. U ovom postupku Ustavni sud može da ukine svaku odluku koju je donio bilo koji crnogorski sud, ako se utvrdi da je tim aktom povrijeđeno ustavno pravo podnosioca. Zaštita koju pruža Ustavni sud je posljednja instanca prije obraćanja Evropskom sudu za ljudska prava.
Ustavni sud, u posebnom i hitnom postupku, po predlogu Skupštine Crne Gore odlučuje da li je Predsjednik Crne Gore povrijedio Ustav. Sud takođe nadgleda ustavnost programa i aktivnosti političkih partija i nevladinih organizacija. Može da zabrani njihov rad ako je njihovo djelovanje usmjereno ili ima za cilj nasilno rušenje ustavnog poretka, narušavanje teritorijalne cjelokupnosti Crne Gore, kršenje zajemčenih ljudskih prava i sloboda ili izazivanje rasne, vjerske i druge mržnje i netrpeljivosti. Sud odlučuje o izbornim sporovima i sporovima u vezi sa referendumom koji nijesu u nadležnosti drugih sudova. Ustavni sud, kao čuvar ustavne demokratije, predstavlja izuzetnu supsidijernu vlast koja odlučuje u situacijama kad ostali organi vlasti ne rješavaju sporove u skladu sa načelom vladavine prava. Iako se često naziva “četvrtom granom vlasti” Sud ne pripada ni jednoj od tri grane vlasti, ali ih kontroliše u pogledu ocjene ustavnosti. Zbog toga Sud uživa određen stepen pravne superiornosti u odnosu na zakonodavnu, izvršnu i sudsku vlast.
Zakonom o Ustavnom sudu, propisano je da Sud obrazuje Službu i da radom Službe rukovodi i za njen rad odgovara generalni sekretar, koga postavlja i razrješava Sud i da stručne poslove iz nadležnosti Ustavnog suda obavljaju ustavno-sudski savjetnici koje postavlja Ustavni sud. Organizacija, poslovi i način rada Službe uređuju se aktom Ustavnog suda.
Odlukom o organizaciji Ustavnog suda, uređeno je da Služba Suda obavlja stručne i druge poslove za potrebe suda, komisija i drugih radnih tijela Suda. U Službi se obavljaju stručni, administrativni i opšti poslovi kojima se obezbjeđuju uslovi za zakonit, pravilan, blagovremen i efikasan rad i poslovanje Suda.
Crna Gora je deset vjekova stara država, izrasla iz antičke Prevalitane (Prevalis), srednjovjekovne Duklje i Zete, novovjekovne Crne Gore. Ime Crna Gora – prvi put se pominje u drugoj polovini XIII vijeka.
Privrženost pravu i vladavini prava jedna je od temeljnih osnova istorijskog bića crnogorskog naroda, o čemu svjedoče brojni pravni dokumenti iz najstarije i novije prošlosti. Crna Gora ima dugačku ustavnu tradiciju, čiji su zametak običajno-pravne norme kao izvor prava, odnosno ustav u materijalnom smislu. Prvi pisani izvori ustavnog prava pojavljuju se krajem XVIII i početkom XIX vijeka, a ogledaju se u pravnim aktima-zakonicima, kakvi su “Stega”, iz 1796. godine, Zakonik obšći crnogorski i brdski iz 1798. godine i Opšti zemaljski zakonik iz 1855. godine. Donošenjem “Stege” pravno je regulisan bitan dio osnovnih društvenih odnosa koji se u savremenom društvu regulišu ustavom. Norme koje su sadržane u pomenutim aktima su prevashodno imale krivičnopravni karakter, ali je bilo i onih koje su uređivale organizaciju vlasti.
Privrženost pravu i vladavini prava jedna je od temeljnih osnova istorijskog bića crnogorskog naroda, o čemu svjedoče brojni pravni dokumenti iz najstarije i novije prošlosti. Crna Gora ima dugačku ustavnu tradiciju, čiji su zametak običajno-pravne norme kao izvor prava, odnosno ustav u materijalnom smislu. Prvi pisani izvori ustavnog prava pojavljuju se krajem XVIII i početkom XIX vijeka, a ogledaju se u pravnim aktima-zakonicima, kakvi su “Stega”, iz 1796. godine, Zakonik obšći crnogorski i brdski iz 1798. godine i Opšti zemaljski zakonik iz 1855. godine. Donošenjem “Stege” pravno je regulisan bitan dio osnovnih društvenih odnosa koji se u savremenom društvu regulišu ustavom. Norme koje su sadržane u pomenutim aktima su prevashodno imale krivičnopravni karakter, ali je bilo i onih koje su uređivale organizaciju vlasti.
U razdoblju od 1946. godine, do 19. oktobra 2007. godine, Crna Gora je donijela pet ustava, i to: 1946, 1953, 1963, 1974 i 1992. godine. Svaki od ovih ustava je Ustav Crne Gore kao članice federacije, a ne kao nezavisne države. Prva četiri su donijeta u periodu socijalizma i samoupravljanja, jedinstvenog sistema vlasti, a posljednji iz 1992. godine, u doba kada se ustanovljava parlamentarni sistem organizacije vlasti, sudska nezavisnost, propisuje obimna lista ljudskih prava i sloboda i uvodi tržišni sistem privređivanja.
Suštinski gledano u Crnoj Gori postoje dva istorijska razdoblja ustavnog sudstva. Ustavno sudstvo je ustanovljeno 1963. godine, a Ustavni sud Crne Gore je počeo sa radom 1964. godine kao sud republike članice, u sastavu SFRJ kao prve tadašnje socijalističke države koja je ustanovila ustavno sudstvo.
Danas smo u drugom razdoblju crnogorskog ustavnog sudstva, koje je otpočelo 2006. godine. Na osnovu rezultata referenduma o nezavisnosti Crne Gore, Skupština Crne Gore je 3. juna 2006. godine donijela Odluku o proglašenju nezavisnosti Republike Crne Gore. U Deklaraciji o nezavisnosti su iskazani ključni principi njenog državnog uređenja i njena opredijeljenost za evropske integracije. Skupština Crne Gore je 10. jula 2006. godine donijela Zakon o ustavotvornoj skupšini Republike Crne Gore,  kojim je Crna Gora uređena kao nezavisna država, čime je utvrđen bitan dio polazišta za izradu ustavnog teksta. Ustav Crne Gore od 2007. godine, proglašen je i donesen u istorijskom vremenu koje karakteriše obnova nezavisnosti države Crne Gore nakon 88 godina  i usmjerenost ka članstvu u Savjetu Evrope i Evropskoj uniji.
Kao i većina drugih evropskih država Crna Gora je prihvatila evropsko-kontinentalni model ustavnog sudovanja, utemeljen na Kelzenovom učenju. Ustavni sud je ustanovljen kao najviše ustavno tijelo sui generis u čiju nadležnost spada zaštita supremacije Ustava, odnosno ustavno-pravnog poretka i ljudskih prava i sloboda zajemčenih Ustavom i potvrđenim i objavljenim međunarodnim ugovorima.

V. http://www.ustavnisud.me/index.php

No Comments

Leave a reply